Kontent qismiga oʻtish

2013-yil 15-aprel Iroq hujumlari

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
2013-yil 15-aprel Iroq hujumlari
Sana Lua xatosi in package.lua at line 80: module 'Module:ISOdate' not found.
2013-yil 15-aprel Iroq hujumlari is located in Earth
2013-yil 15-aprel Iroq hujumlari (Earth)

15-aprel kuni Iroq boʻylab sodir boʻlgan portlashlar va otishmalar toʻlqini oqibatida kamida 75 kishi halok boʻldi, 356 dan ortiq kishi jarohatlandi[1]. Hujumlar 20-aprelda boʻlib oʻtgan viloyatlardagi saylovlarga bir necha kun qolganida sodir boʻlgan[2].

O`tmishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Iroqda 2006-2007-yillardagi eng yuqori cho'qqisiga chiqqan zo`ravonliklar kamaydi, ammo hujumlar odatiy bo'lib qoldi[3]. O'limlar soni uch yil ichida birinchi marta 2012-yilda ko'paygan[4].

2011-yilda AQSh qoʻshinlari olib chiqib ketilganidan beri birinchi boʻlib, 20-aprelda boʻlib oʻtadigan viloyatlardagi saylovlarga bir necha oy qolganida, Iroqda vaziyat keskinlashdi, chunki sunniy guruhlari Bosh vazir Nuri al-Malikiyning shialar hukmron hukumati tomonidan chetga surilayotganini daʼvo qilishgan[3] [5]. Iroq Islomiy davlati sunniy guruhlariga aloqador qator yirik hujumlar 2013-yil boshida saylovlar oldidan mamlakatda notinchlik o`rnatish maqsadida amalga oshirilgan edi[3]. Kamida o‘n to‘rt nafar nomzodlar o‘ldirilgan [5], Anbar va Naynava viloyatlari xavfsizlik nuqtai nazaridan saylovlarni boshqa kunga qoldirgan[2]. Yana to'rtta viloyatda saylovlar 20-aprel kuni o'tkazilmagan[6].

Hujumlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
2013-yil 15-aprel Iroq hujumlari is located in Earth
2013-yil 15-aprel Iroq hujumlari (Earth)

Hujumlar erta tongda boshlangan va 20 ga yaqin shaharlarda 40 dan ortiq hujumlarni qamrab olgan, ularning aksariyati avtomobil portlashlari boʻlgan[3] [5]. Hujumlarda ham sunniy, ham shia hududlari nishonga olingan[5]. Dastlab hech bir guruh zo‘ravonlik to‘lqini uchun javobgarlikni o‘z zimmasiga olmadi. [3]

Poytaxt Bag'dodda, Bag'dod xalqaro aeroportining kirish hududidagi qattiq qo'riqlanadigan nazorat punktida ikkita bomba o'rnatilgan avtomobil portlab, 3 kishi halok boʻlgan, 16 kishi yaralangan[1] [3]. Kamoliyadagi portlashda 4 kishi halok bo‘lgan, 13 kishi yaralangan, Umm al-Maalif shahridagi bozor va avtovokzalda sodir etilgan portlashda 4 kishi halok bo‘lgan, 15 kishi jarohatlangan [1] Habibiya va Karradadagi qo‘sh portlashlar oqibatida 4 kishi halok bo‘lgan va 24 kishi yaralangan, Sho‘rtada esa bomba o‘rnatilgan mashina sababli 2 kishi halok bo‘lgan va 9 kishi yaralangan[1], Baladiyatda yo'l chetiga o'rnatilgan bomba portlashi oqibatida 5 politsiyachi yaralangan[1] [4].

Etnik jihatdan boʻlingan Kirkuk shahrida oltita avtomobil portlashi oqibatida 9 kishi halok boʻlgan, 79 kishi yaralangan. Hujumlar shahar markazidagi uchta turli mahallada - biri asosan arablar, biri kurdlar va turkmanlar yashaydigan mahallada sodir etilgan[1]. Jangarilar mahalliy shifokorni ham otib jarohatlagan[1] [3]. 170 kilometr (110 mi) masofada joylashgan Tuz Xurmatu shahrida kamida uchta bomba o'rnatilgan mashina portlatilgan. Bag'dod shimolida olti kishi halok boʻlgan va 67 kishi yaralangan[1] [7] [8]. Mosulda noma'lum qurolli shaxslar er-xotin va yana bir tinch fuqaroni otib o'ldirgan. Gumon qilingan isyonchilar bilan yana bir otishmada bir askar halok boʻlgan, yo'l chetidagi portlashlarda 3 nafar politsiya xodimi va 2 nafar tinch fuqaro yaralangan. Shahar ichidagi qo‘shimcha portlashlarda qurbonlar bo‘lmagan[1]. Tikritdagi mahalliy siyosiy idorada sodir etilgan portlashda 4 kishi halok boʻlgan va 3 kishi yaralangan, keyinroq nazorat punktida sodir boʻlgan portlashda 13 nafar politsiyachi yaralangan[1]. Ad-Davr shahridagi portlashda ham 13 kishi jarohatlangan, Saladin gubernatorligidagi bir qishloqda siyosatchining uyida sodir etilgan portlash natijasida yana 7 kishi yaralangan[1].

Tarmiyah shahrida (Bag'dod shimolida) qurollangan odamlar politsiyachini otib o'ldirgan[1] [3]. Buhrizda yana bir zobit yopishqoq bombadan halok boʻlgan[1]. Al-Xalisda yo'l chetiga o'rnatilgan portlash oqibatida bir yosh bola halok boʻlgan, 8 kishi yaralangan[1]. Muqdodiyada avtomobil portlashi oqibatida yetti kishi yaralangan. [1] Baqubada sodir boʻlgan ikkita portlashda besh kishi, jumladan, ikki politsiyachi yaralangan. [1] Xon Bani Saad tashqarisidagi qishloq yo'lida yo'l chetiga o'rnatilgan bomba tinch aholini yaraladi. [1] Tal Abta shahridagi portlash oqibatida bir politsiyachi halok bo‘ldi, yana ikki nafari yaralandi. [1] Noma'lum qurolli shaxslar Sabinda kapitanni o'ldirib, 2 askarni, shuningdek, Shirqatda bir yigitni yaralagan. [1]

Fallujada bir nazorat punktida mashinani portlatib yuborish oqibatida 2 nafar politsiyachi halok boʻlgan, 6 nafari yaralangan, yopishqoq bomba portlashi oqibatida 2 nafar tinch aholi halok boʻlgan. Noma'lum qurolli shaxslar yana bir tinch aholini otib o'ldirgan, shahar janubidagi bomba portlash qurbonlar bo'lmagan[1]. Ramadidagi portlash mahalliy sunniy ruhoniyni nishonga olgan, uning 2 tansoqchisi halok boʻlgan, yana biri yaralangan[1]. Iroqning Bobil gubernatorligidagi Hilla shahri yaqinida bomba o'rnatilgan ikkita avtomobilning portlashi oqibatida kamida 19 nafar tinch aholi jabrlangan[1].

Janubdagi Nasiriya shahridagi bozor yaqinida bomba o'rnatilgan avtomobil portlab, 2 kishi halok boʻlgan, 14 kishi yaralangan[1] [5].

16-aprel kuni Kirkuk politsiyasi xodimlari o'sha shahardagi portlashlarga aloqador boʻlgan besh kishidan iborat guruhni qo'lga olganini e'lon qilgan[9]. Ishga aloqadorlikda gumon qilingan yana sakkiz kishi Diyala gubernatorligida qo'shma armiya va politsiya tomonidan hibsga olingan[10]. Boshqa joylarda zo'ravonlik davom etgan. Aziziya shahrida 75 kilometr (47 mi) 16-aprel kuni bomba o'rnatilgan avtomobil kamida to'rt kishini o'ldirgan va 15 kishi jarohatlangan[2]. Yana bir janubiy shahar boʻlgan Mussayibda yo'l chetiga o'rnatilgan bomba natijasida bir askar halok bo'lgn, yana ikki kishi yaralangan[6]. Yana bir bomba esa Bag‘dod shimolida bir tinch fuqaroni o‘ldirgan, yana ikki kishi yaralangan[6]. Shuningdek, Tarmiyada 3 nafar jarohatlangani xabar qilingan[6].

Munosabatlar

[tahrir | manbasini tahrirlash]

Mahalliy

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  • Iroq Sadrist Movement – A statement released by Muqtada al-Sadr condemned the attacks, but also accused the current cabinet of not doing enough to protect civilians and being too preoccupied with campaigning for the upcoming elections.[11]

Xalqaro

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  •  European Union – High Representative Catherine Ashton released a statement, condemning "in the strongest terms" the series of attacks, as well as the recent spate of violence targeting local politicians and election candidates.[12]
  •  France – Foreign Ministry spokesman Philippe Lalliot offered condolences to the victims and "strongly condemned" the attacks in a briefing, while reaffirming France's position on national unity and a rejection of violence.[13]
  •  Iran – A Foreign Ministry spokesman condemned the attacks. 
  •  Japan – Foreign Ministry Press Secretary Yutaka Yokoi released a statement, condemning the "atrocious acts of terrorism" and offering condolences to the people affected. The statement added that Japan hopes the Iraqi government and its people can "tackle their domestic problems through further progress in national reconciliation" despite the attacks.[14]
  •  Lebanon – Speaker of the Parliament Nabih Berri phoned Prime Minister al-Maliki and "expressed condemnation" at the series of attacks across Iraq.[15]
  •  Turkey – The Foreign Ministry issued a statement, condemning the attacks.[16]

Manbalar

[tahrir | manbasini tahrirlash]
  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 1,22 „Iraq's Bloody Monday: 75 Killed, 356 Wounded“. Antiwar.com (2013-yil 16-aprel). 2018-yil 18-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 16-aprel. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "Antiwar" defined multiple times with different content
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 „Car Bombs Kill 5 in Iraq“. Voice of America (2013-yil 16-aprel). 2013-yil 19-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 16-aprel. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "VOA" defined multiple times with different content
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 „Iraq deadly bombings hit Nasariyah, Kirkuk and Baghdad“. BBC (2013-yil 15-aprel). 2013-yil 16-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 16-aprel.
  4. ↑ 4,0 4,1 Raheem, Kareem. „Bombs kill more than 30 across Iraq before local poll“. Reuters (2013-yil 15-aprel). 2016-yil 7-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 16-aprel.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 „Many dead in serial blasts in Iraq – Middle East“. Al Jazeera English (2013-yil 15-aprel). 2020-yil 6-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 16-aprel. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "AlJazeera" defined multiple times with different content
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 „Iraq bombings kill six“. AFP (2013-yil 16-aprel). Qaraldi: 2013-yil 16-aprel. Manba xatosi: Invalid <ref> tag; name "France24" defined multiple times with different content
  7. ↑ „Nationwide bomb attacks rattle Iraq ahead of polls“. Deutsche Welle (2013-yil 15-aprel). 2015-yil 30-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 16-aprel.
  8. ↑ Tawfeeq, Mohammed. „Deadly wave of bombings across Iraq ahead of elections“. CNN (2013-yil 16-aprel). Qaraldi: 2013-yil 16-aprel.
  9. ↑ „Police: arrest the perpetrators of yesterday's Kirkuk bombings.“. National Iraq News Agency (NINA) (2013-yil 17-aprel). 2013-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 16-aprel.
  10. ↑ „Eight suspects in yesterday's bombings arrested in Diyala.“. National Iraq News Agency (NINA) (2013-yil 17-aprel). 2013-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 16-aprel.
  11. ↑ „Sadr: Explosions take place while the ruling party busy campaigning for election“. National Iraq News Agency (NINA) (2013-yil 17-aprel). 2013-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 16-aprel.
  12. ↑ „Ashton condemns attacks in Iraqi cities“. KUNA (2013-yil 16-aprel). 2020-yil 22-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 17-aprel.
  13. ↑ „France condemns new wave of bombings in Iraq“. KUNA (2013-yil 16-aprel). Qaraldi: 2013-yil 17-aprel.
  14. ↑ „Japan condemns bomb attacks in Iraq“. KUNA (2013-yil 16-aprel). 2020-yil 1-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 17-aprel.
  15. ↑ „Berri phones al-Maliki to express condemnation of Yesterday bombings in Baghdad and several other provinces.“. National Iraqi News Agency (NINA) (2013-yil 16-aprel). 2013-yil 30-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 17-aprel.
  16. ↑ „Number of casualties rises to 21 in Baghdad bomb attacks“. Anadolu Agency (2013-yil 15-aprel). 2019-yil 11-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 16-aprel. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=2013-yil_15-aprel_Iroq_hujumlari&oldid=5100957" dan olindi